بیشتر کاربرانی که از کامپیوتر برای کارهای روزمره خود استفاده می‌کنند، نگران آلوده شدن به ویروس هستند. ویروس‌ها می‌توانند به صورت بدافزار، کرم‌ها، تروجان‌ها و یا به شکل‌های مختلف باشند. بهتر است همیشه به یک آنتی ویروس خوب مجهز باشید تا از نفوذ از این قبیل ویروس‌ها جلوگیری کنید. در این مقاله روش حذف ویروس از سیستم را به صورت مرحله به مرحله انجام می‌دهیم.

راه‌های انتقال ویروس به سیستم

در ابتدا لازم است درمورد راه‌های انتقال ویروس کمی صحبت کنیم. در زمان نصب سیستم‌عامل هیچ ویروسی در سیستم وجود نخواهد داشت. معمولا با انتقال فایل به سیستم از طریق روش‌های متفاوت مثل فلش، CD، اینترنت و … ویروس منتقل می‌شود. اما بدلیل نیاز به نصب نرم‌افزارها و برنامه‌ها نمی‌توانیم تعامل با سایر سیستم‌ها را انجام ندهیم. در نتیجه نیاز داریم تا از انتقال ویروس جلوگیری کنیم. در ذیل چندتا از رایج‌ترین روش‌های انتقال ویروس را بررسی می‌کنیم.

فایل‌های مخرب
یکی از اصلی‌ترین روش‌های انتقال ویروس، فایل مخرب می‌باشد. این فایل می‌تواند شامل فایل‌های اجرایی برای نصب با پسوند exe، اسناد مثل PDF و حتی فایل‌های فشرده RAR نیز باشند. همچنین نرم‌افزارهای کرک شده که به صورت رایگان در دسترس همه کاربران هستند اغلب مخرب و با هدف نفوذ در سایت‌های غیر معتبر قرار داده شده‌اند.

اینترنت
در فضای اینترنت احتمال نفوذ بسیار بالا می‌باشد. اولین روش تبلیغات مخرب است که به صورت خودکار دانلود و اجرا می‌شوند. روش بعدی Drive by downloads است که بدون اطلاع کاربر فایل مخرب دانلود و نصب می‌گردد. یکی دیگر از روش‌های مرسوم اکسپلویت‌ها هستند که از نقص برنامه‌های منصوب و مرورگرها جهت نفوذ سوء‌استفاده می‌کنند. ایمیل‌های مخرب عصای دست هکرها می‌باشند. این ایمیل‌ها حاوی فایل، اسناد و فایل فشرده مخرب هستند که در پیوست قرار دارند. گاها ممکن است تنها یک لینک کاربر را به دام بی‌اندازد و او را به یک سایت مخرب هدایت کند.

شبکه‌های بیسیم
معمولا شبکه‌های بیسیم عمومی محافظت درست و حسابی ندارند و یک راه بسیار هموار برای نفوذ هستند. در این شبکه‌های بیسیم، هات‌اسپات‌های جعلی نیز وجود دارد که کاربران را به طمع استفاده از اینترنت رایگان به سایت‌های مخرب هدایت می‌کند.

چگونه بفهمیم سیستم ویروس دارد؟

چندین نشانه وجود دارد که به شما اطلاع می‌دهد سیستم دارای ویروس است.

  • اول از همه سیستم کند می‌شود، یعنی تمام عملیات بیشتر از حالت عادی طول می‌کشد تا پردازش شود.
  • دومین نشانه وجود برنامه‌هایی است که آنها را نمی‌شناسید. اگر به برنامه‌ای مشکوک شدید که خودتان آن را دانلود و نصب نکرده‌اید حتما آن را حذف کنید.
  • نشانه سوم تبلیغات شناوری است که پس از بستن مرورگر اجرا می‌شوند. با شماهده این نشانه قطعا سیستم ویروس دارد.
  • نشانه مشهود دیگر رفتار عجیب یا کرش بی‌موقع نرم‌افزارها بدون دلیل خاص در زمان اجرا می‌باشد.
  • آخرین نشانه مشهود افزایش بیش از حد دما پردازنده و فن در زمان کار کردن سیستم می‌باشد.

چگونگی حذف ویروس از سیستم

با تمام این دانش‌ها باز ممکن است که بعضی کاربران از تهیه آنتی ویروس امتناع کنند. با امتناع در تهیه آنتی ویروس و اتصال به اینترنت قطعا سیستم ویروسی خواهد شد. اما پس از مشاهده نشانه‌های بالا چگونه سیستم را پاکسازی کنیم. با انجام این 9 قدم قطعا موفق خواهید بود.

  1. دانلود و نصب آنتی ویروس
    اولین و مهمترین قدم دانلود و نصب یک آنتی ویروس معتبر ایرانی یا خارجی می‌باشد. در این صفحه می‌توانید چند نمونه از آنتی‌ویروس‌های معتبر را پیدا کنید.
  2. قطع ارتباط اینترنت
    هر زمانی که احساس کردید ویروس سیستم را در بر گرفته است، ارتباط اینترنت را قطع کنید تا از خسارات بیشتر جلوگیری کنید. برخی از بدافزارها برای انتشار از ارتباط اینترنت استفاده می‌کنند.
  3. حالت امن یا Safe mode
    برای محافظت از سیستم بهتر است در حالت امن یا Safe mode سیستم را مجددا بارگزاری کنید. برای اینکار سیستم را Restart کنید و در زمان روشن شدن مانیتور کلید F8 روی کیبورد را بفشارید. اکنون در صفحه Advanced boot option حالت Boot from Safe Mode یا Safe Mode with Networking را انتخاب کنید. همچنان اتصال اینترنت قطع باشد.
    حذف ویروس با safe mode
  4. حذف فایل‌های موقت به کمک Disk Clean Up
    برخی از ویروس‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با آغاز بوت سیستم شروع به تخریب می‌کنند. به همین دلیل پاک کردن فایل‌های موقت می‌تواند ویروس را کاملا پاک کند. با این حال تنها به این گزینه نمی‌توان اکتفا کرد و بهتر است ادامه مراحل را نیز انجام دهید.
  5.  اجرای پویش آنتی ویروس
    پس از انجام Disk Clean Up و بوت مجدد سیستم‌عامل روی حالت امن، زمان اجرای آنتی ویروس است. آنتی ویروس خود را اجرا و سپس روی Full Scan بگذارید تا تمام نقاط سیستم پویش شود.
  6. حذف یا قرنطینه ویروس
    اگر بدافزاری پیدا شد ممکن است چندین فایل همراه یا زیرشاخه داشته باشد. آن ویروس را حذف یا قرنطینه کنید تا سیستم از تخریب توسط آن در امان باشد. حال مجددا پویش را از اول شروع کنید تا زیرشاخه‌ای باقی نماند. مجددا اگر فایلی پیدا شد آن را حذف یا قرنطینه کنید.
  7. راه اندازی مجدد سیستم
    حال که پویش کامل سیستم دو مرتبه انجام شد و ویروس‌ها پیدا شدند می‌توانید سیستم را در حالت عادی بوت کنید. نیازی نیست که همیشه در حالت امن بمانید. این حالت تنها برای مواقع ضروری است.
  8. تغییر رمزها
    بهتر است برای به حداقل رساندن امکان نفوذ مجدد توسط همان بدافزار رمزهای خود را تغییر دهید. می‌توانید از طریق آنتی ویروس خود نام ویروس را در اینترنت جستجو کنید تا مطمئن شوید که آن ویروس اطلاعات شخصی از شما ضبط نکرده‌است. با این حال باز برای اطمینان پیشنهاد می‌کنیم رمزها را تغییر دهید.
  9. بروزرسانی
    همانطور که قبلتر نیز گفتیم برخی از بدافزارها از نقص فنی برنامه‌ها و مرورگر سوءاستفاده می‌کنند. پس بهتر است حتما برنامه‌ها، مرورگر و سیستم‌عامل را به آخرین ورژن ارتقا دهید. با انجام بروزرسانی‌ها به صورت مرتب از بسیاری از راه‌‎های نفوذ و اکسپلویت‌ها جلوگیری می‌کنید.

حذف ویروس و جلوگیری از آن

پیشگیری از نفوذ و آلودگی سیستم بسیار راحت‌تر از پاکسازی آن است. گاهی اوقات بدافزارها به قدری قدرتمند هستند که می‌توانند سیستم‌عامل را دچار اختلال کنند یا آسیب‌های جبران ناپذیر بزنند. برخی از باج‌افزارها فایل‌ها را رمزگذاری می‌کنند و باعث ضرر مالی می‌شوند. فاحش شدن رمزها، اطلاعات شخصی، اطلاعات مالی، صرف وقت و هزینه بالا همگی از اثرات عدم توجه به امنیت سیستم است. پس پیشنهاد می‌کنیم همیشه از آنتی‌ویروس‌های معتبر برای سیستم خود استفاده کنید.